PHÁO HOA VÀ MÔI TRƯỜNG

3457 Lượt xem

VUI BUỒN CÙNG PHÁO

Thực trạng sử dụng pháo hoa tại Việt Nam

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”, câu đối này dường như đã nằm lòng trong mỗi người dân Việt khi Tết đến xuân về. Hình ảnh pháo hoa rực rỡ đêm giao thừa, xác pháo nổ nhuộm hồng trước sân nhà sáng mùng một Tết là điều gì đó khó phai mờ trong ký ức tuổi thơ của thế hệ 8X trở về trước.

Hồi ức về Tết xưa trong tâm trí của các thế hệ 8x trở về trước

Nhắc đến tiếng pháo ngày Tết xưa, anh Nguyễn Văn S, thành phố Vĩnh Yên kể: Ngày xưa kinh tế còn khó khăn. Nhưng từ thành thị đến nông thôn nhà ai cũng cố sắm cho được bánh pháo đốt đêm giao thừa. Nhà nào có điều kiện hơn thì mua vài ba bánh đốt đến ngày tiễn ông bà ông vải. Từ chiều 30 Tết, lũ trẻ đã háo hức, treo sẵn pháo lên trước hiên nhà. Hồi hộp đếm thời gian chờ đến 12 giờ đêm để được nghe tiếng “đùng đùng đùng…” của pháo nổ. Đến bây giờ tôi vẫn nhớ như in hình ảnh cả gia đình đứng trước hiên nhà. Nhìn bầu trời sáng rực trong tiếng pháo rộn rã đúng thời khắc giao thừa chuyển giao giữa năm cũ và năm mới.

Có lẽ, tiếng pháo báo hiệu xuân về đã đi vào tâm thức của biết bao thế hệ người Việt. Như một âm thanh tượng trưng cho sự vui mừng, hạnh phúc. Thế nhưng, ở một chiều hướng khác, pháo cũng là nguyên nhân đẩy nhiều gia đình vào bất hạnh. Gây ảnh hưởng đến trật tự an ninh, ô nhiễm môi trường và tổn thất kinh tế cho đất nước. Trong dịp Tết Giáp Tuất 1994, cả nước đã có 728 vụ tai nạn do pháo gây ra. Làm chết 71 người, bị thương 765 người và tiêu tốn hàng chục tỷ đồng. Trước những tổn thất về người và của do đốt pháo. Chính phủ ban hành Chỉ thị số 406 về việc cấm sản xuất, buôn bán và đốt pháo và có hiệu lực từ ngày 1/1/1995.

Sau nhiều năm thực hiện nghiêm Chỉ thị này, vài năm trở lại đây, pháo lại xuất hiện khắp cả nước, từ thành thị đến nông thôn, bất chấp nỗ lực tuyên truyền, ngăn chặn của các cấp chính quyền và lực lượng chức năng.

pháo hoa lậu — Dù bị cấm nhưng pháo lậu vẫn bay bán tràn lan trên thị trường và mạng xã hội

Anh Nguyễn Minh T (Tân Yên, Bắc Giang) nói: “Cứ cuối năm thì người dân lại mua pháo lậu để đốt tràn lan khi giao thừa. Ở quê tôi chính quyền còn đặt ra quy định. Mỗi gia đình trước khi chuẩn bị đám cưới phải đóng trước 2 triệu đồng. Để đảm bảo không đốt pháo thì được trả lại. Thế nhưng họ vẫn chấp nhận “nộp phạt trước” để được đốt pháo”.

Nghị định 137/2020/NĐ-CP – Người dân được sử dụng pháo dịp lễ tết, sinh nhật

Nghị định 137/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 11-1-2021 và thay thế Nghị định 36/2009/NĐ-CP. Tại điều 17, nghị định cho phép cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân. Chỉ cần có năng lực hành vi dân sự đầy đủ sẽ được sử dụng pháo hoa dịp lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa nghệ thuật.

Nghị định với nhiều điểm mới đã tạo ra sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Có rất nhiều người ủng hộ vì cho rằng đây là nhu cầu thực tế của người dân. Nhưng cũng có ý kiến lo ngại về nguy cơ cháy nổ, ô nhiễm, an ninh trật tự.

Luật sư Lê Trọng Minh – Đoàn luật sư Hà Nội – cho rằng. Người dân cần phải lưu ý rằng theo quy định, Nhà nước phân loại pháo bao gồm pháo nổ và pháo hoa.

Trong đó pháo hoa nổ tầm thấp và pháo hoa nổ tầm cao. Là các loại pháo nổ thường được Nhà nước tổ chức đốt trong các lễ hội, tết.

Còn “pháo hoa” được nghị định giải thích. Là sản phẩm tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian và đặc biệt là không gây ra tiếng nổ.

Như vậy tổ chức, cá nhân chỉ được sử dụng các loại pháo hoa không gây ra tiếng nổ mà thôi. Không phải là các loại pháo hoa được đốt lên trời gây ra tiếng nổ. Sở dĩ có quy định này là bởi trên thực tế trong các dịp lễ, hội, cưới hỏi ở nước ta thường có các loại pháo hoa nhỏ.

Pháo bông cây Lung linh ánh sáng trong đám cưới

Một số loại pháo hoa đáp ứng yêu cầu của Nghị định, nhưng phải xem đến nơi kinh doanh.

Tuy nhiên tổ chức, cá nhân khi sử dụng chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất kinh doanh pháo hoa.

Đại diện C06 cũng cho biết. Những quy định đảm bảo an toàn khi đốt pháo hoa đã được đặt ra trong nghị định. Cụ thể người dân chỉ được mua loại pháo hoa này của các cơ quan, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng. Loại pháo này chỉ Bộ Quốc phòng được phép sản xuất, không bán tràn lan.

Pháo hoa và vấn đề môi trường

Theo số liệu của các nhà nghiên cứu tại London, Anh, pháo hoa sau khi bắn gây ô nhiễm không khí trong nhiều ngày sau đó.

Đầu tiên là bụi. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sau một màn trình diễn pháo hoa thì nồng độ các hạt trong bầu khí quyển tại khu vực bắn pháo hoa tăng lên đáng chú ý trong nhiều ngày sau khi biểu diễn. Các hạt này vẫn bị lơ lửng trong không khí và có thể hít vào. Điều này có thể gây ra các vấn đề hô hấp, hoặc làm trầm trọng thêm các điều kiện như hen. Việc tiếp xúc lâu dài với chất rắn có liên quan đến bệnh hô hấp và tim mạch.

Pháo hoa rực rỡ — Màu pháo hoa xuất phát từ các hợp chất của các kim loại khác nhau

Tiếp theo, khi pháo hoa được châm lửa và phóng lên trời. Nó giải phóng các hạt kim loại nhỏ, những kim loại này được sử dụng để làm cho pháo hoa có nhiều màu sắc. Như màu đỏ từ stronti hoặc lithium, màu xanh từ đồng và màu xanh lá cây sáng hoặc màu trắng từ các hợp chất bari.

Một số kim loại khác đã bị cấm sử dụng trong pháo hoa ở một số nước. Do độc tính của chúng – bao gồm chì và crom. Tuy nhiên, pháo hoa nhập khẩu từ các quốc gia mà những kim loại này không bị cấm. Vẫn có thể dẫn tới việc chúng được giải phóng trong thời gian bắn pháo hoa. Và mức độ gia tăng đã được ghi lại trong không khí tại nơi bắn sau khi quan sát.

Ngoài ra, Các hợp chất perchlorate được sử dụng trong một số pháo hoa làm chất oxy hoá. Khi xác pháo rơi xuống đất, những hạt hóa chất lẫn vào trong đất, bị cuốn trôi ra sông và ao hồ. Các nghiên cứu cho thấy nồng độ perchlorate trong các vùng nước gần nơi biểu diễn có thể tăng đáng kể. Trong một số trường hợp tăng hơn 1000 lần so với giá trị bình thường. Perchlorate có thể gây nguy cơ cho các sinh vật thủy sinh. Nhưng trong một số trường hợp nó cũng có thể gây nguy hiểm cho chúng ta. Đặc biệt có thể gây trở ngại cho việc sản xuất hormone tuyến giáp nếu nó xâm nhập vào cơ thể. Perchlorate gây ô nhiễm nguồn cung cấp nước uống.

Cuối cùng, các chất khí gây ô nhiễm mà chúng ta đã quen thuộc cũng có thể được tạo ra bằng pháo hoa. Chúng bao gồm các khí như nitrogen dioxide và sulfur dioxide. Có thể gây ra vấn đề hô hấp nếu nồng độ của chúng trong khí quyển tại nơi bắn tăng lên.

KẾT LUẬN

Người dân được phép sử dụng pháo hoa nhưng cần lưu ý rằng chỉ được sử dụng pháo hoa không nổ. Đồng thời nghị định yêu cầu chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất kinh doanh pháo hoa.

Như vậy, trong thời gian tới nhằm tránh việc người dân mua nhầm, sử dụng nhầm pháo hoa không được cho phép. Cơ quan quản lý nhà nước cần lưu tâm kiểm soát chặt các sản phẩm pháo hoa bán ra thị trường. Bảo đảm sản phẩm bán đến tay người dân sử dụng chỉ là pháo hoa theo quy định.

Bên cạnh đó, kêu gọi người dân không lạm dụng đốt pháo hoa tràn lan. Gây những ảnh hưởng xấu đến môi trường và sức khỏe của bản thân.