BỆNH LỴ TRỰC KHUẨN

Shigella – tác nhân gây bệnh lỵ trực khuẩn

1. Vi khuẩn Shigella là gì?

Shigella là trực khuẩn Gram âm tính, không vỏ, không có lông, không có khả năng di động và không sinh nha bào. Shigella là tác nhân gây bệnh lỵ trực khuẩn ở các loài linh trưởng (như người và khỉ đột) và đặc biệt là ở người; nhưng không gặp ở các loài động vật có vú khác.

Shigella được cho là loại vi khuẩn đứng hàng đầu gây ra bệnh tiêu chảy trên toàn thế giới. Tính đến năm 2006, theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, Shigella là nguyên nhân gây ra khoảng 165 triệu trường hợp lỵ nặng, một triệu trong số đó đã dẫn đến tử vong mỗi năm, chủ yếu ở trẻ em tại các nước đang phát triển.

Có 4 nhóm khác nhau của Shigella là: Shigella dysenteriae, Shigella flexneri, Shigella boydii vàShigella sonnei.

Trực khuẩn Shigella có thể tồn tại trong nước ngọt, rau sống, thức ăn từ 7 – 10 ngày ở điều kiện nhiệt độ phòng. Nếu ở quần áo nhiễm bẩn, trong đất thì vi khuẩn Shigella có thể tồn tại tới 6 – 7 tuần. Tuy nhiên, nó có thể bị tiêu diệt nhanh trong nước sôi, dưới ánh sáng mặt trời hoặc các thuốc khử trùng thông thường.

Ở người nhiễm bệnh, vi khuẩn Shigella được thải ra ngoài theo phân. Nguyên nhân nhiễm Shigella thường là do: Uống nước có chứa vi khuẩn Shigella, ăn thức ăn được nấu bằng nước nhiễm khuẩn hoặc tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.

Bất kỳ ai cũng có nguy cơ nhiễm Shigella. Tuy nhiên, tình trạng nhiễm trùng thường gặp hơn ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi.

2. Vi khuẩn Shigella gây bệnh gì?

Vi khuẩn Shigella gây bệnh viêm dạ dày ruột và bệnh lỵ trực khuẩn. Trong đó, viêm dạ dày ruột là một bệnh nhiễm trùng đường ruột, có thể xuất hiện từ một rối loạn nhẹ trong dạ dày trong 1 – 2 ngày với các biểu hiện như tiêu chảy nhẹ hoặc tiêu chảy nặng, nôn trong vài ngày. Nếu tiêu chảy kèm thêm máu và chất nhầy thì được gọi là bệnh lỵ.

Đặc điểm cụ thể của các bệnh lý này như sau:

• Viêm dạ dày ruột do nhiễm khuẩn Shigella

Viêm dạ dày ruột do nhiễm khuẩn Shigella là tình trạng viêm niêm mạc đường tiêu hóa do vi khuẩn Shigella gây ra. Triệu chứng điển hình của bệnh bao gồm: Tiêu chảy, đau bụng, nôn mửa, sốt, ớn lạnh và đau người.

Biểu hiện mất nước ở trẻ em: Tiểu ít, ngủ nhiều, quấy khóc hơn bình thường, khát nước nhiều, môi khô, mắt trũng, thóp lõm, khóc không ra nước mắt, da nhăn nheo, tay chân lạnh và nhợt nhạt.

Triệu chứng mất nước ở người lớn: Mệt mỏi, chóng mặt, choáng váng, đau cơ, đau đầu, mắt trũng, tiểu ít, miệng lưỡi khô, suy nhược và dễ kích thích. Triệu chứng mất nước nặng ở người lớn bao gồm suy nhược, lẫn lộn, tim đập nhanh, tiểu rất ít và hôn mê.

Khi trẻ em và người lớn bị mất nước nặng,

Cần đưa đến bệnh viện ngay lập tức. Bệnh nhân viêm dạ dày ruột do vi khuẩn Shigella có thể được nhập viện hoặc chỉ cần theo dõi trong vòng vài giờ. Nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh thường không gây nguy hiểm. Trong các trường hợp mất nước nặng, bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch bổ sung qua đường tĩnh mạch.

• Bệnh lỵ trực khuẩn do nhiễm khuẩn Shigella

Lỵ trực khuẩn là bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa gây ra bởi trực khuẩn Shigella. Shigella gây bệnh dựa trên cơ chế xâm nhập vào tế bào biểu mô niêm mạc ruột và nhân lên với số lượng lớn trong ruột.

Ở Việt Nam, Shigella gây bệnh lỵ trực khuẩn thường gặp nhất là Shigella sonnei và Shigella flexneri. Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa và dễ phát triển thành dịch.

Triệu chứng bệnh thời kỳ toàn phát: Gồm 2 hội chứng chính:

• Hội chứng lỵ: Phân nhầy máu, đi ngoài nhiều lần, lượng phân càng về sau càng ít dần. Trường hợp nặng có thể đi đại tiện 20 – 40 lần/ngày, mót rặn nhiều và ngày càng tăng, đau thốn vùng trực tràng, đau quặn từng cơn dọc khung đại tràng trước khi đại tiện.
• Hội chứng nhiễm khuẩn: Sốt cao 39 – 40 độ C, ớn lạnh, đau nhức cơ toàn thân, chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn và nôn ói. Trẻ nhỏ có thể bị co giật do sốt cao hoặc do nhiễm độc thần kinh. Thường giảm sốt sau vài ngày, thể trạng suy sụp nhanh, mệt mỏi, môi khô, lưỡi vàng nâu.

Cấy phân là phương pháp để chẩn đoán Shigella tốt nhất. Bệnh phẩm cần được lấy sớm trước khi sử dụng kháng sinh. Nuôi cấy phân lập vi khuẩn được trên môi trường không có chất ức chế hay môi trường có chất ức chế.

Dựa vào các tính chất sinh học, hóa học, khả năng phản ứng ngưng kết với kháng huyết thanh trên mẫu mà xác định được sự hiện diện của khuẩn Shigella. Trong bệnh lỵ trực khuẩn việc cấy máu không phát hiện được vi khuẩn này.

3. Biến chứng sau khi bị nhiễm khuẩn Shigella

• Mất nước và mất cân bằng điện giải trong cơ thể: Là biến chứng thường gặp nhất khi lượng nước và chất điện giải bị mất khi người bệnh bị tiêu chảy hoặc nôn mửa, không bù lại được qua việc bổ sung nước vào cơ thể. Mất nước nặng có thể dẫn đến tụt huyết áp, gây giảm lưu lượng máu đến các cơ quan trên cơ thể.

Nếu tình trạng mất nước không được điều trị, bệnh nhân có thể bị suy thận, thậm chí tử vong.

• Biến chứng phản ứng: Đôi khi, một số cơ quan trong cơ thể có thể phản ứng với tình trạng nhiễm vi khuẩn Shigella trong đường ruột, gây ra những triệu chứng như viêm da, viêm khớp, viêm kết mạc mắt hoặc viêm màng bồ đào mắt.
• Hội chứng tan máu-ure huyết: Là tình trạng nghiêm trọng với các triệu chứng thiếu máu, giảm tiểu cầu và suy thận.

Tình trạng này có thể xuất hiện do các độc tố được sản xuất bởi một số loại vi khuẩn Shigella. Nếu biến chứng diễn biến nặng có thể gây thiếu máu nặng, rối loạn đông máu, dẫn tới chảy máu dư­ới da, niêm mạc và suy thận. Hội chứng này thường gặp ở trẻ em và nếu được phát hiện và điều trị sớm thì bệnh nhi sẽ phục hồi tốt.

• Không dung nạp lactose:

Có thể xảy ra trong một khoảng thời gian sau khi bị viêm dạ dày ruột do Shigella. Đây là tình trạng không dung nạp Lactose thứ cấp, khiến cơ thể khó tiêu hóa đường trong sữa. Không dung nạp lactose dẫn tới đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy sau khi uống sữa.

Tình trạng này phổ biến hơn ở trẻ em và sẽ được cải thiện khi hết nhiễm trùng, niêm mạc ruột lành lại.

• Biến chứng tại ruột do lỵ nặng: Hội chứng ruột kích thích, chảy máu ruột, hoại tử ruột, thủng ruột, lồng ruột, viêm phúc mạc, sa trực tràng, giãn đại tràng do độc tố.
• Bội nhiễm: Viêm đường tiết niệu, viêm phổi, viêm túi mật, nhiễm nấm Candida ruột, nhiễm khuẩn huyết do các trực khuẩn ruột.
• Biến chứng toàn thân: Co giật, trụy tim mạch, viêm tắc động tĩnh mạch, nhiễm độc thần kinh.

• Giảm hiệu quả của một số loại thuốc:

Sau khi bị nhiễm Shigella dẫn tới viêm dạ dày – ruột, một số loại thuốc mà bệnh nhân sử dụng như thuốc động kinh, đái tháo đường và các biện pháp tránh thai có thể không phát huy được hiệu quả mong muốn. Nguyên nhân vì người bệnh thường bị tiêu chảy và nôn mửa, có thể đào thải một lượng thuốc trước khi chúng được hấp thụ vào cơ thể.

• Di chứng: Viêm đại tràng mạn tính hậu lỵ trực khuẩn.

4. Điều trị nhiễm khuẩn Shigella

• Sử dụng thuốc kháng sinh: Điều trị viêm dạ dày ruột, giúp giảm nguy cơ lây nhiễm Shigella và rút ngắn thời gian hồi phục sau khi nhiễm khuẩn Shigella. Loại kháng sinh thường được sử dụng là ciprofloxacin. Tuy nhiên, bác sĩ cũng có thể chỉ định sử dụng loại thuốc kháng sinh khác cho từng trường hợp cụ thể.
• Uống nhiều nước hoăc truyền dịch để tránh mất nước, cần tránh các loại nước ép trái cây nhiều đường và đồ uống có ga vì chúng có thể làm triệu chứng tiêu chảy càng trầm trọng hơn. Ngoài ra, trẻ nhỏ và người lớn tuổi cũng có thể được sử dụng dung dịch điện giải theo chỉ định của bác sĩ.
• Duy trì chế độ ăn uống như bình thường, nên ăn các bữa ăn nhẹ, tránh đồ ăn nhiều chất béo, cay nóng hoặc quá đặc.

5. Biện pháp phòng ngừa lây nhiễm vi khuẩn Shigella

• Rửa tay thật kỹ sau khi đi vệ sinh bằng xà phòng, lau khô tay đúng cách sau khi rửa. Với trẻ đang dùng tã lót, cha mẹ cần rửa tay cẩn thận. Sau khi thay tã cho trẻ và rửa tay trước khi nấu nướng, ăn uống. Nếu cho trẻ đi ngoài bằng bô. Cần đeo găng tay khi làm sạch bô, đổ chất thải vào nhà vệ sinh. Sau đó rửa bô bằng xà phòng và nước nóng rồi phơi khô.
• Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người đang bị nhiễm khuẩn Shigella.
• Người bị nhiễm khuẩn Shigella không nên nấu ăn cho người khác.
• Giặt riêng quần áo, chăn mền của bệnh nhân.
• Mỗi ngày nên cọ rửa nhà vệ sinh bằng nước nóng và chất tẩy rửa. Đặc biệt là tay cầm, vòi tắm, tay nắm cửa,…
• Ăn chín, uống sôi.

Nếu được điều trị sớm,

Bệnh nhân nhiễm vi khuẩn Shigella có thể khỏi nhanh trong vòng 1 – 2 tuần. Tuy nhiên, với các thể bệnh nặng. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Bệnh có thể gây tử vong do các biến chứng.

Bởi vậy, khi có các dấu hiệu cảnh báo viêm dạ dày ruột hoặc lỵ do trực khuẩn Shigella. Gia đình cần sớm đưa bệnh nhân đi thăm khám. Để được điều trị tích cực, hiệu quả.

Công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Tư vấn Môi Trường Tân Huy Hoàng 

Tự hào là Đơn vị tiên phong về chất lượng, uy tín hàng đầu và giá rẻ nhất hiện nay. Với kinh nghiệm lâu năm trong ngành. Tân Huy Hoàng cam kết cung cấp cho Quý Khách hàng các sản phẩm phù hợp nhất, chất lượng cao nhất.  Phù hợp với đặc điểm từng ngành nghề sản xuất với giá thành cạnh tranh, hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhất. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng chu đáo. Đội ngũ kỹ thuật tư vấn có chuyên môn với từng ngành nghề sản xuất. Và đội ngũ giao hàng nhanh chóng sẽ luôn mang đến sự hài lòng cho Quý Khách hàng. Để được sự tư vấn hoàn toàn miễn phí. Quý khách hàng xin vui lòng liên hệ  0902.695.765 – 0898.946.896 (Ms. HẢI YẾN).

————————————-

Dịch vụ trọn gói – Giá cả cạnh tranh – Chất lượng vượt trội

Còn chần chờ gì nữa mà không liên hệ với chúng tôi. Để nhận  được sự tư vấn nhiệt tình về các vấn đề môi trường. Cùng mức giá cạnh tranh nhất thị trường miền Nam?

Liên hệ ngay:

Hotline: 0902 695 765 – 0898 946 896 (Ms.Yến)

Fanpage: Tư Vấn Môi Trường Tân Huy Hoàng

Tham khảo thêm các dịch vụ khác tại đây

CÔNG TY TNHH TMDV TƯ VẤN MÔI TRƯỜNG TÂN HUY HOÀNG

Địa chỉ: B24, Cx Thủy Lợi 301, Nguyễn Văn Thương, P.25, Q.Bình Thạnh, Tp.HCM.

CN1: 10/46 Lê Quí Đôn, KP4, P. Tân Hiệp, Tp. Biên Hòa, Đồng Nai.

CN2: Lê Hồng Phong, Tân Đông Hiệp, Dĩ An, Bình Dương.